Πέμπτη 8 Μαΐου 2014

Τα χωριά της Ευρυτανίας

Αγιος Ανδρέας: Είναι ένα μικρό χωριό με 51 κατοίκους και υψόμετρο 1000μ. Απέχει από το Καρπενήσι 8 χλμ. και διαθέτει πλήθος φυσικά αξιοθέατα όπως η Αστραπόβρυση και το Νεράκι όπου θα μπορούσατε να κάνετε μικρές εκδρομές.
Ο Άγιος Ανδρέας είναι ορεινό χωριό στα ανατολικά του νομού Ευρυτανίας. Είναι χτισμένος μέσα σε πυκνό ελατοδάσος σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις βόρειες πλαγιές του όρους Καλιακούδα. Ο Άγιος Ανδρεάς υπάγεται στον Δήμο Καρπενησίου και απέχει 9 χλμ από το Καρπενήσι. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 77 κάτοικοι.
 
Αγία Βλαχέρνα: Έχει 90 κατοίκους και απέχει 33 χλμ από το Καρπενήσι. Βρίσκεται σε υψόμετρο 550μ. και υπάρχουν σ' αυτό ερείπια αρχαίου κάστρου.
 
Αγιος Δημήτριος: Ένα μικρό χωριουδάκι, με 86 κατοίκους, στην Κεντρική Ευρυτανία, στα βουνά των Αγράφων, 57 χλμ από το Καρπενήσι. Έχει υψόμ. 890μ. και η διαδρομή προς αυτό είναι εξαίσια, ανάμεσα σε πανύψηλα βράχια και δυσθεώρητους γκρεμούς. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία.
 
Αγία Τριάδα: Βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες του Βελουχιού, σε υψόμετρο800μ. και απέχει 35 χλμ από το Καρπενήσι. Είναι εκπληκτική τοποθεσία για εκδρομή, με πολλές εκκλησιές (Αγ.Τριάδα, 1850), σημαντική βιβλιοθήκη και άλλα αξιοθέατα. Καστανοπαραγωγός περιοχή, με 366 κατοίκους, είναι από τα λίγα ζωντανά χωριά στα ανατολικά του νομού.
Η Αγία Τριάδα είναι ένα ελληνικό χωριό, το οποίο ανήκει στο Νομό Ευρυτανίας. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Τυμφρηστού (Βελούχι) και σε υψόμετρο περίπου 770 μέτρα. Απέχει 31 χλμ από το Καρπενήσι και υπάγεται τον καλλικρατικό δήμο Καρπενησίου, ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού Δήμου Κτημενίων. Κατά την απογραφή του 2001 το χωριό 426 κατοίκους. Η διακύμανση του πληθυσμού του χωριού είναι η εξής
 

Αγιος Νικόλαος: Μόνο 7 χλιμ από το Καρπενήσι, αριστερά στο δρόμο καθώς ερχόμαστε από Λαμία. Έχει υψόμετρο 1020 μ. και 476 κατοίκους. Αξιοποιημένο χωριό, το μεγαλύτερο μέρος του Χειμώνα σκεπασμένο από τα χιόνια
Ο Αγιος Νικόλαος ή Λάσπη, ονομασία που οφείλεται στα πολλά τρεχούμενα νερά και το είδος του εδάφους, είναι ίσως ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Ευρυτανίας και το πρώτο που αντικρίζει ο επισκέπτης μπαίνοντας στο νομό.
Χτισμένο σε υψόμετρο 1020μ., και μόλις 7χλμ. από την πόλη του Καρπενησίου, προσφέρει ικανοποίηση και στον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Tα έλατα και οι καστανιές, τα ειδυλλιακά μονοπάτια, ο φυσικός και ζωικός πλούτος, δύσκολα αφήνουν κάποιον ασυγκίνητο. Πλούσια είναι και η παραγωγή προϊόντων που προκαλούν να τα δοκιμάσεις: τα παραδοσιακά λασπιώτκα φασόλια, τα κάστανα, η ρίγανη, το τσάι του βουνού, τα καρύδια, τα χειροποίητα γλυκά, οι μαρμελάδες και τα ζυμαρικά.
Οι πανέμορφες τοποθεσίες που περιβάλλουν το χωριό προκαλούν τον επισκέπτη να τις ανακαλύψει. Η περιοχή της Αγίας Παρασκευής, όπου υπάρχει κτισμένο και το ομώνυμο ξωκλήσι, ανάμεσα σε πανύψηλα έλατα και δρυς, αποτελεί πόλο έλξης καθώς πολλοί την επισκέπτονται για να απολαύσουν τη φυσική ομορφιά και να γευτούν τα τρεχούμενα νερά των πηγών που υπάρχουν γύρω από την εκκλησία. Μία άλλη τοποθεσία είναι τα Παλιάλωνα όπου υπάρχουν τα ερείπια του παλαιού κοινοτικού υδρόμυλου. Στο χωριό υπάρχουν παραδοσιακές αξιοποιημένες βρύσες στις θέσεις αγία Παρασκευή, Σουίλος, Παπαράντζα, Πλατεία και Πλατανιάς καθώς επίσης και η πηγή στην τοποθεσία Κρανιάς, όπου αναβλύζει θειούχο νερό και το οποίο, από ό, τι λέγεται, έχει προσφέρει ευεξία σε πολλούς ανθρώπους που το έχουν δοκιμάσει. Τέλος, άλλες δύο αξιόλογες τοποθεσίες είναι η περιοχή Αρβανιτόβρυση και το Νεραΐδοβούνι, όπου, μέσα σε άφθονα τρεχούμενα νερά, οι αθλητικές δραστηριότητες και η πεζοπορία είναι ιδανική επιλογή.


Αγιος Χαράλαμπος: Χωμένο μες το πράσινο, σε υψόμετρο 900μ και με 194 κατοίκους αυτό το μικρό χωριουδάκι απέχει 31 χλμ από το Καρπενήσι. Στο χωριό γίνεται πανηγύρι στις 10 Φεβρουαρίου, φωτεινή εξαίρεση, αφού σχεδόν όλα τα άλλα χωριά πανηγυρίζουν το καλοκαίρι.
Άγιος Χαράλαμπος ''Έλοβα''.
-Έλοβα, το παλιό όνομα τούτο του πανέμορφου χωριού, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Βελουχιού, του δήμου Κτημενίων. Είναι το πρώτο που συναντάμε ερχόμενοι απο το Καρπενήσι. Η ομορφιά του δέν περιγράφεται και άν επισκευτείτε το εξωκκλήσι της Παναγίας της Προυσιώτισσας, 10 με 15 λεπτά της ώρας χωματόδρομος, θα μείνεται κατάπληκτοι. Πανηγυρικά γιορτάζει της Προυσιώτισσας, 23/8 στον όμορφο περίβολο της εκκλησίας.
-Στη πλατεία του χωριού, ο καθεδρικός ναός του Αγίου Χαράλαμπου απ' όπου προέρχεται και το όνομα του χωριού. Το μαγαζάκι στην όμορφη πλατεία ανοικτό, να υποδεχτεί για ανάψυξη κουβέντα και καλαμπούρι.

Αγραφα: Είναι το ομώνυμο με μια μεγάλη περιοχή χωριό και βρίσκεται σε υψόμετρο 880μ και 1060 κατοίκους. Απέχει 91 χλμ από την πρωτεύουσα του νομού και διαθέτει πλήθος ιστορικά αξιοθέατα, αφού τα Αγραφα είναι το πιο πολυτραγουδισμένο χωριό της Ρούμελης. Μια επίσκεψη στις «Νιάλες», τα ορεινά βλαχολίβαδα του χωριού, θα σας δώσει την αίσθηση ότι πραγματικά κατακτήσατε έναν «ψηλό» στόχο και θα σας κάνει να αναρωτηθείτε για την πορεία του εμφυλίου, αφού εδώ δόθηκε ένα εκπληκτικό παράδειγμα συμφιλίωσης μέσα στην αντάρα του πολέμου.
Τ' Άγραφα είναι ονομαστό χωριό με πλούσια ιστορία και απαράμιλλο φυσικό κάλλος, χτισμένα σε ένα οροπέδιο 880 μέτρων στην πλαγιά του Κουκουρούντζου(1720μ.) και κάτω από τις κορυφές Μουμζέλι και Κοκοτός(1433μ.). Είναι περιτριγυρισμένα από φαράγγια του ποταμού αγραφιώτη και των συμβολών του. Έχει συνολικά γύρω στους 200 κατοίκους τον χειμώνα, ενώ στην απογραφή 18/03/2001 απογράφηκαν 1070. Απέχει 70 χλμ. από το Καρπενήσι.
Τ' Άγραφα είναι η έδρα του Δήμου Αγράφων-Ευρυτανίας. Είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση Δήμος της Ευρυτανίας με 288 χιλ. στρέμματα γης, 3.707 κατοίκους και αναλογία κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο δεκατρείς (13). Αποτελείται από επτά δημοτικά διαμερίσματα.

Στ' Άγραφα συμπεριλαμβάνονται και οι οικισμοί Καμάρια, Νιάλα, Πετράλωνα (Σάικα), Παραμερίτα, Γαβρολισιάδα, Χονταίϊκα, Μπλό, Βάρσοι και Μίκρα. Από όλους τους συνοικισμούς τα Καμάρια και η Νιάλα κατοικούνται μόνο το καλοκαίρι από κτηνοτρόφους ενώ κάποιοι άλλοι, είναι σχεδόν ακατοίκητοι.  

Στη μέση του χωριού, μπροστά από το Δημαρχείο των Αγράφων είναι η μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία με τα πελώρια αιωνόβια πλατάνια και τις δροσερές βρύσες. Τ' Άγραφα είναι ένα μοναδικό χωριό, πνιγμένο στη βλάστηση και τα νερά, ένας μοναδικός τόπος για αποδράσεις και γνωριμία με την αληθινή φύση και την πραγματική ορεινή εμπειρία.
Στ' Άγραφα υπάρχουν πολλές εκκλησίες. Στο κέντρο του χωριού ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου (κτίστηκε το 1900) που είναι και ο προστάτης Άγιος του χωριού, η παμπάλαια εκκλησία του Άγίου Γεωργίου (κτίστηκε το 1610) με σπάνιες αχρονολόγητες τοιχογραφίες και η εκκλησία της Παναγίας (κοίμησης της Θεοτόκου) (κτίστηκε το 1600) σε ύψος 980 μέτρα (στο καραούλι του χωριού). Στο δρόμο για τον Αγ. Νικόλαο βρίσκεται και η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Στο συνοικισμό κορφιάδες οι εκκλησίες του Αγίου Αθανασίου και της Αγίας Παρασκευής.
Στις εκκλησίες των Αγράφων τελευταία προστέθηκε και η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, στον ομώνυμο λόφο. Στoν συνοικισμό Σάϊκα υπάρχει το μοναστήρι της Αγίας τριάδας που κτίστηκε το 1641. Στη σωζόμενη εκκλησία υπάρχουν αξιόλογες αγιογραφίες οι οποίες χρήζουν όμως άμεσης συντήρησης.
Ο εφημέριος των Αγράφων είναι ο Σωτήριος Δ. Σαλαμάρας (παπα-Σωτήρης)

Τ' Άγραφα περιβάλλονται από σπουδαία βουνά που είναι συνδεδεμένα με την ιστορία, τις μάχες κατά των Τουρκαλβανών, τους θρύλους, τα παραμύθια, τις παροιμίες, τις παραδόσεις, τα δημοτικά τραγούδια και τα λημέρια των κλεφταρματωλών και ιδιαίτερα του ξακουστού θρυλικού Ήρωα και εθνομάρτυρα, Αντώνη Κατσαντώνη.



Με την προσφορά του Γεωργίου Σωτ. Χόντου, πριν δύο χρόνια στο λόφο της Αγίας Βαρβάρας στήθηκε ο ορειχάλκινος ανδριάντας του Ήρωα. Ο ανδριάντας είναι ένα έργο των γλυπτών Λουκά Λουκίδη και Αναστασίας Γιαννέτας, οι οποίοι τον φιλοτέχνησαν με την υποστήριξη του καθηγητή της Σχολής Καλών τεχνών κ. Θεόδωρου Παπαγιάννη.



Τ' Άγραφα δυστυχώς κάηκαν το 1942 από τους Ιταλούς και ξανακτίστηκαν διατηρώντας την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική. Το μόνο κτήριο που διασώθηκε είναι το παλιό Δημαρχείο (κτίστηκε το 1921).

Τα Αλέστια με τον έρημο συνοικισμό Καλύβες πρόσφατα συνδέθηκαν οδικός με τον νομό Ευρυτανίας. Πράγματι πρόκειται γιά ένα όμορφο χωριό, που οι κάτοικοί του επιστρέφουν τα καλοκαίρια από τα Κοκκινοπήλια Αγρινίου. Την αγάπη για την γενέτειρα τους την βλέπεις στην οργάνωση που έχουν. Ο κοινοτικός νερόμυλος στον "Αλεστιώτη" ανακατασκευάστηκε, το σχολείο και οι εκκλησίες περιποιημένα, όλα σε τάξη. Ο πολιτιστικός τους σύλλογός σε ενέργεια. Το χωριό δημιουργήθηκε κατα τα χρόνια του Αλή Πασά. Ο πρώτος κάτοικός του ένας έμπιστος του Πασά απο την Αλέσταινα Καλαβρύτων. Αυτός, κάποια στιγμή άρπαξε ένα μεγάλο ποσό και έφυγε κρυφά μέσω της Καληδόνα Ηλείας, πέρασε στη περιοχή της Ευρυτανίας και μέσω του Αγαλιανού ποταμού κρύφτηκε εδώ. Δεν χάρηκε όμως, ο Αλή Πασάς τον ανακάλυψε και τον έσφαξε στη βρύση του χωριού.

Αμπλιανη (Σταυροπήγι): Υψόμετρο 1220μ., 62 χλμ από το Καρπενήσι. Έχει παλιά εκκλησία που φέρεται να χτίστηκε πριν το 1800, με αξιόλογο τέμπλο, ενώ οι κάτοικοί της σύμφωνα με την τελευταία απογραφή φτάνουν τους 187.
Η Άμπλιανη είναι οικισμός του Νομού Ευρυτανίας με 255 κατοίκους. Το 1928 μετονομάστηκε σε Σταυροπήγιο, ενώ το 1984 μετονομάστηκε ξανά σε Άμπλιανη. Απέχει 62 χλμ από το Καρπενήσι.
Βρίσκεται στα νότια του νομού και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1.220 μέτρων. Ανήκει στον καλλικρατικό δήμο Καρπενησίου (τέως καποδιστριακός δήμος Δομνίστας) και απέχει περίπου 31 χιλιόμετρα από το Κρίκελλο. Το τοπωνύμιο «Σταυροπήγιο» αναφέρεται σε σταυροπηγιακή μονή, η οποία υπήρχε στην περιοχή κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Το σλαβικής προέλευσης όνομα «Άμπλιανη» οφείλεται στους πολλούς αμπλάδες (μικρές πηγές με πολύ νερό) της περιοχής.
Πριν την Επανάσταση του 1821, η Άμπλιανη ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της Ευρυτανίας μετά το Καρπενήσι. Στην Κατοχή οι κάτοικοι του χωριού πήραν ενεργά μέρος στην Αντίσταση, πληρώνοντας και τις ανάλογες συνέπειες, καθώς οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό. Σήμερα, ο πληθυσμός της κατά την απογραφή του 2001 ανέρχεται σε 255 κατοίκους, εκ των οποίων οι μόνιμοι τη χειμερινή περίοδο είναι ακόμη λιγότεροι. Η Άμπλιανη είναι γνωστή για τα υφαντά και τις παραδοσιακές φορεσιές των γυναικών.
Αξιοσημείωτος είναι ο παραδοσιακός χορός «Στέγκος», ο οποίος χορεύεται στην ομώνυμη τοποθεσία του χωριού την παραμονή του πανηγυριού της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου). Αξιοθέατες είναι επίσης οι εκκλησίες που βρίσκονται μέσα και γύρω από την Άμπλιανη, με κυριότερες την Αγία Παρασκευή (1867), τον Άγιο Νικόλαο, την Αγία Σωτήρα (στο νεκροταφείο), τον Άγιο Ιωάννη και τον προφήτη Ηλία

Ανατολική Φραγκίστα: Βρίσκεται σε υψόμετρο 680μ. και έχει 274 κατοίκους. Σπουδαία αξιοθέατα της περιοχής είναι η «Φτερόλακκα» και τα εκκλησάκια του «Σωτήρα» (1725) και της «Παναγίας» (1800).

Η Ανατολική Φραγκίστα είναι χωριό της Ευρυτανίας και υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Αγράφων ( τέως καποδιστριακός δήμος Φραγκίστας ). Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 680 μέτρων[1] και απέχει 44 χλμ από το Καρπενήσι. Μέχρι το 1915 ονομαζόταν Μεγάλη Φραγκίστα.
Η Ανατολική Φραγκίστα αποτελεί γενέτειρα του πρωθυπουργού Γεωργίου Καφαντάρη, του Γιαννάκη Φραγκίστα, συμπολεμιστή του Κατσαντώνη, καθώς και του μυθιστοριογράφου Δημητρίου Παπαδόπουλου («Τυμφρηστού», «Η Ωραία του Πέραν»).
Στην περιοχή υπάρχουν δύο παλιά μοναστήρια. Το πρώτο, της Αγίας Σωτήρας δυτικά του χωριού, χτίστηκε τον 17ο αιώνα και ανακαινίστηκε το 1725 ενώ το έτερο της Παναγίας (Γέννεση Της Θεοτόκου), χρονολογείται και αυτό την ίδια ακριβώς περίοδο. Κοντά στο χωριό, βρίσκεται και ο ανεξερεύνητος αρχαίος οικισμός Παλιοχωράκια.
Νότια του χωριού, υπάρχει η βρύση του «Κοσμά». Το όνομά της το οφείλει κατά πάσα πιθανότητα στον Ιεραπόστολο Κοσμά τον Αιτωλό που πέρασε από εκεί.
Κατά την απογραφή πληθυσμού του 2001 το χωριό είχε 314 κατοίκους[4]. Η διακύμανση του πληθυσμού του χωριού στο πέρασμα των ετών είναι η εξής

Ανιάδα: Χαρακτηριστικό χωριό της ορεινής Ευρυτανίας. Απέχει 19χλμ από το Καρπενήσι και έχει υψόμετρο 1060μ. Εδώ κοντά υπάρχει και η περιοχή «Αετόβρυση», ένας εξαίρετος
τόπος για εκδρομή.
Η Ανιάδα είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας. Είναι χτισμένη μέσα σε πυκνό ελατοδάσος σε υψόμετρο 1.100 μέτρων στις πλαγιές του όρους Καλιακούδα και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του νομού Ευρυτανίας. Απέχει 25 χλμ από το Καρπενήσι.
Η Ανιάδα ανήκει στον καλλικρατικό δήμο Καρπενησίου (τέως καποδιστριακός δήμος Ποταμιάς) και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 106 κάτοικοι. Ως κοινότητα, αναγνωρίστηκε το 1912. Η ονομασία του λέγεται ότι προέρχεται είτε από τον αρχικό αριθμό των κατοικιών (9) ή από τους αρχαίους Αινιάνες.
Ο οικισμός αρχικά βρισκόταν στη θέση Αϊ-Λιας, ωστόσο μετά από κατολισθήσεις οι κάτοικοι μετέβησαν στη σημερινή θέση

Ασπρόπυργος: 35 χλμ. νοτίως του Καρπενησίου, με 246 κατοίκους και σε υψόμετρο 870μ. βρίσκεται αυτό το όμορφο χωριουδάκι. Υπάρχει σ' αυτό παλιά εκκλησία χτισμένη στα 1771 και η τοποθεσία «Πόλεμος» με απομεινάρια παλιού οικισμού. Το τοπίο είναι πολύ άγριο και αξίζει να το επισκεφθείτε.

Βαλαώρα: Πατρίδα του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, με έντονη κίνηση και πληθυσμό 405 κατοίκων που ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Απέχει από το Καρπενήσι 82 χλμ και έχει υψόμετρο 870μ. Σημαντικά και τ α δυο αρχαία κάστρα της, καθώς και οι πανέμορφες περιοχές «Μπουζινίκ» και «Πρατοβούνι» με εξαίσια θέα προς τη λίμνη.
Η Βαλαώρα (Τοπική Κοινότητα Βαλαώρας (Βελαόρας) - Δημοτική Ενότητα ΑΠΕΡΑΝΤΙΩΝ), ανήκει στον δήμο ΑΓΡΑΦΩΝ της Περιφερειακής Ενότητας ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”.
Η επίσημη ονομασία είναι “η Βαλαώρα”. Έδρα του δήμου είναι το Κερασοχώρι και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας.
Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, η Βαλαώρα ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Βαλαώρας (Βελαόρας), του πρώην Δήμου ΑΠΕΡΑΝΤΙΩΝ του Νομού ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ.
Η Βαλαώρα έχει υψόμετρο 482 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 39,0365477988 και γεωγραφικό μήκος 21,4457754249.

Βίνιανη: Ιστορικό χωριό σε υψόμετρο 620μ. στο δρόμο για το Αγρίνιο, 35 χλμ από το Καρπενήσι. Σημαντικό αξιθέατο το ομώνυμο μονότοξο γεφύρι και τα απομενάρια αρχαίου οικισμού στον Αγ. Γεώργιο της παλιάς Βίνιανης. Το όνομα του χωριού προέρχεται από το λατινικό «vinum» που σημαίνει κρασί, λόγω των πολλών και καλών αμπελιών που υπήρχαν εδώ. Έχει 192 κατοίκους.

Βούλπη: Υψόμετρο 660 μ., κάτοικοι 358, απόσταση 66 χλμ. Κοντά στο χωριό υπάρχουν απομεινάρια αρχαίου φρουρίου. Χωμένο στο πράσινο, ένα πανέμορφο ευρυτανικό χωριουδάκι.

Βούτυρο ή Βουτύρο: 9 χλμ από το Καρπενήσι, σε υψόμετρο 820μ και με 173 κατοίκους. Έχει τη μεγαλύτερη εκκλησία στην Ευρυτανία και την Άνοιξη θυμίζει ένα μικρό παράδεισο.
Το Βουτύρου είναι ένα ακόμη όμορφο παραδοσιακό χωριό της Ευρυτανίας. Βρίσκεται σε απόσταση 9 χλμ. από το Καρπενήσι και είναι κτισμένο σε υψόμετρο 820 μ. ανήκει διοικητικά στον δήμο Καρπενησίου. Χαρακτηριστικό του είναι ότι διαθέτει υπέροχη θέα, ειδικά από τον Άγιο Ιωάννη που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου.
Τα περισσότερα σπίτια του χωριού είναι πέτρινα, ενώ εντυπωσιακή είναι και η μεγαλόπρεπη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που είναι βυζαντινού ρυθμού.
Οι τουριστικές υποδομές του χωριού ικανοποιούν τις ανάγκες των επισκεπτών του


Βραγγιανά: Απομακρυσμένο χωριό που άκμασε επί Τουρκοκρατίας με την ονομαστή σχολή του. Εδώ δίδαξε ο σοπουδαίος δάσκαλος Ευγένιος Γιαννούλης, στο εκκλησάκι της Αγ. Παρασκευής, που χτίστηκε στα 1645 περίπου. Εδώ βρίσκεται και η ονομαστή πηγή «Φοντάνα» . Έχει 98 κατοίκους και απέχει 120 χλμ από το Καρπενήσι. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1080μ.
Τα Βραγγιανά είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας. Είναι χτισμένα σε υψόμετρο 1.060 μέτρων στις πλαγιές των Αγράφων. Ονομάζονται και Μεγάλα Βραγγιανά, σε αντίθεση με τα Μικρά Βραγγιανά στην Καρδίτσα. Υπάγονται διοικητικά στον καλλικρατικό δήμο Αγράφων και ο πληθυσμός τους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 285 κάτοικοι, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Απέχουν 77 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, 15 χιλιόμετρα από τα Άγραφα και 53 χιλιόμετρα από την Καρδίτσα.
Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Βρανιανά η οποία αναγράφεται σε κώδικα των Μετεώρων του 13ου - 14ου αιώνα. Η ονομασία αυτή προήλθε από την μεγάλη Βυζαντινή οικογένεια των Βρανάδων που διατηρούσαν θερινές βοσκές και κατοικίες στην περιοχή. Οικογένειες Βρανά αναφέρονται στα 1454 σε φορολογική απογραφή των Τούρκων ως κάτοικοι Βραγγιανών. Η εξέλιξη της ονομασίας σε Βραγγιανά παρατηρείται το 20ο αιώνα.
Η κοινότητα των Βραγγιανών παρουσίασε οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη κατά την τουρκοκρατία και ιδιαίτερα τον 17ο και 18ο αιώνα.
Αποτέλεσμα της ανάπτυξης υπήρξε και η ίδρυση από τον Ευγένιο τον Αιτωλό το 1661 Σχολής για ανώτερη μόρφωση (που αργότερα έλαβε την ονομασία Ελληνομουσείον Αγράφων). Συνεχιστής του υπήρξε ο μαθητής του, Αναστάσιος ο Γόρδιος από το 1682 μέχρι 1728. Κατόπιν την διεύθυνση της Σχολής ανέλαβε ο μαθητής του Γορδίου, Θεοφάνης μέχρι στα 1750 περίπου. Η Σχολή πιστεύεται ότι υπέστη καταστροφή κατά την επανάσταση του 1770. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Αναστάσιος Γόρδιος συγκρότησε στη Σχολή βιβλιοθήκη με 4000 τόμους βιβλίων, χειρόγραφα και έντυπα. Μετά την καταστροφή της Σχολής η βιβλιοθήκη διασκορπίστηκε.
Το 1806, το χωριό κάηκε από τους Τούρκους, γιατί οι κάτοικοι αρνούνταν να καταδώσουν τον αρματολό Κατσαντώνη.
Η διακύμανση του πληθυσμού του χωριού είναι η εξής
Βράχα: Υψόμ. 900μ. κάτοικοι 169. Ιστορικό χωριό, όπου στη θέση «Κούκια» το 1824 ο Καραϊσκάκης πολέμησε τους Τούρκους. Το εκκλησάκι του Σωτήρα χρονολογείται στα 1660 και σώζονται σ' αυτό σπουδαίες εικόνες και τοιχογραφίες. Απέχει 45 χλμ από το Καρπενήσι.
Η Βράχα, ή «Βράχα των Αγράφων» μέχρι το 1833, είναι ένα μικρό, όμορφο χωριό της Ευρυτανίας, που πρωτοσυνοικίστηκε στα τελευταία χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αν όχι πρωτύτερα. Βρίσκεται στην ακρονότια Πίνδο, τη Βορειοανατολική Ευρυτανία, τμήμα της αρχαίας Δολοπίας. Μια μικρή κοιλάδα-λεκάνη, μέσου υψομέτρου 800μ. είναι το λίκνο της. Μια όμορφη και ευκολοπερπάτητη βουνοκορφή, σαν πέταλο, με χαριτωμένες κορούλες και τούρλες, με μαλακά, γραφικά διασελάκια και ισιωματα περιβάλλει την κοιλάδα της Βράχας ξεκινώντας από το νοτιά, την κορυφή Κόμπολος, υψόμετρο 1442μ. και καταλήγοντας- το ανοιχτό του πέταλο- βόρεια, στο ποτάμι Μέγας ή Φουρνιώτικος, υψόμετρο γύρω στα 600μ. Στο δυτικό τμήμα της κοιλάδας και στις ανατολικές πλαγιές της ράχης Λελούδη – Αϊ-Λιας με προσανατολισμό ανατολικό- βορειοανατολικό ξαπλώνει, χτισμένη αμφιθεατρικά, η Βράχα. Το μέσο υψόμετρο της είναι 880μ. Κείται 14χμ. βόρεια του Βελουχιού, υψοδείχτης 2315μ. και 2,5χμ. περίπου νοτιοανατολικά της «Σμίξης» του Φουρνιώτικου π. με το Μέγδοβα.
Το όνομα της Βράχας οφείλετε στον απέναντι – βόρεια – του χωριού, μεγαλόπρεπου και θεόρατο βράχο Τ σ ι ο ύ κ α. Δεν έχει καμιά σχέση με την Παλιοβράχα της Φθιώτιδας, ούτε υπάρχει στην Ελλάδα συνώνυμο χωριό. Ο κάτοικος λέγεται «βραχινός –ή, -ό ή –άκι», σπάνια «βραχιώτης» ή «βράχας». Οι σχολαστικοί του 18αι. και 19αι. τον έλεγαν «βραχαίος». Σαν επώνυμο το «Βράχας» συναντιέται από πολύ παλιά χρόνια στη Χίο, Ζάκυνθο, Μεσσηνία, Κύπρο κ.α. Φαίνεται, ότι οι «Βράχας» αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με την Βράχα τον Αγράφων.
Γενικά θεωρείται σαν π α ρ α θ ε ρ ι σ τ ι κ ό χωριό. Το χωριό έχει τις προβλεπόμενες κοινοτικές αρχές και λειτουργήματα. Διοικητικό κέντρο της περιοχής είναι η Φουρνά («που απέχει από την Βραχα μας 14χμ.), όπου εδρεύουν όλες οι (κατώτερες ) Αρχές, που εξυπηρετούν τα βόρεια του Βελουχιού, ευρυτανικά χωριά. Επαρχιακοί και δασικοί δρόμοι συνδέουν το χωριό με τα ευρυτανικά χωριά και τους ωραίους και απέραντους ελατιάδες και δρυμώνες της νότιας Πίνδου.
Η Βράχα διαθέτει τα στοιχειώδη και βασικά μέσα για την εξυπηρέτηση του παραθεριστή, του εκδρομέα, του κυνηγού, του ψαρά, του φίλου της υπαίθρου, γενικά του ανθρώπου της πόλης που ζητάει αλλαγή, αποσυμφόρηση, ψυχική και σωματική ξεκούραση. Το χωριό δεν έχει αρχαιότητες. Οι ευπρόσιτες όμως και ευκολοπερπάτητες φυσικές καλλονές του είναι αρκετές. Για τον ιστοριόφιλο και τον φιλότεχνο, για κείνον που ενδιαφέρεται για τις κοντινές μας ρίζες (15 ως 19 αι.) υπάρχουν:
– το καθολικό της άλλοτε «Ιστορικής Μονής της κατά Βράχαν των Αγράφων» που είναι εσωτερικά ολόκληρο τοιχογραφημένο και διαθέτει αρκετά ιστορικά κειμήλια από τη εποχή του 16 αι.
– ο μεγαλόπρεπος ενοριακός ναός του Αγίου Νικολάου με παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τεχνική.
– παλιές βρύσες, καλντερίμια, ερείπια, φυσικά αξιοπερίεργα, πολυαιώνια δέντρα κ.α.
Η κοινοτική περιφέρεια της Βράχας έχει έκταση (στατιστική) περίπου 28.000στρ. από αυτή 1500 στρ. είναι συνοικισμοί και απάτητα (βράχια), τα 6500 στρ. είναι χωράφια, τα 15.000 στρ. είναι δάση και δασοβοσκοτόπια και τα 5000 στρ. είναι καθαρά γυμνά – αλπικά – βοσκοτόπια. Στην πραγματικότητα τα κάποια αξίας και αποδοτικότητας χωράφια φτάνουν έως 2000στρ. Τα υπόλοιπα (4500 στρ.) έγιναν περιστασιακά χωράφια – για 4, 5 χρόνια – που αρπάχτηκαν από τα δάση και τα βοσκοτόπια, όταν πολυμεγάλωσε ο πληθυσμός του χωριού. Είχαν μεγάλη κλίση και σε λίγα χρόνια ξεσαρίστηκαν, αχρηστεύτηκαν. Ο πληθυσμός της Βράχας δεν ξεπέρασε ποτέ τους 900 κατοίκους.

ΑΙΩΝΑΣ 18,19 KAI 20:
Στα τέλη του 17 αρχές 18 αιώνα φαίνεται ότι η Βράχα έπαθε μεγάλες καταστροφές από πυρπόληση και επιδημίες, καθώς και μείωση σοβαρή του πληθυσμού της. Με τα χρόνια οικοδομήθηκε ξανά στα όρια του σημερινού χωριού, εκτός από το σημερινό Βορ. Μαχαλά (σκωπτικά Κόνιαβη) που είναι νεότερος. Το παλιό Βόρ ήταν λίγο ψηλότερα και δυτικοβορειότερα. Οι μικροσυνοικίες – γειτονιές Τσαγκάρη, Χρυσικού, Παλιόσπιτα, έγιναν λαχανόκηποι. Στον Αϊ- Γιώργη φύτρωσαν βαλανιδιές και σκλήθρα, που σκέπασαν τα ερείπια. Το ίδιο και στο Παλιοκλήσι, φύτρωσαν πουρνάρες. Δύσκολα , αραιά και που διακρίνονται σήμερα τα ίχνη των άλλοτε μικρισυνοικισμών. Την ίδια εποχή φύτρωσαν στο βορειοδυτικό τμήμα της κοινοτικής περιφέρειας το Ζάβατο – κοινοτικό δάσος καρυδιών – και άλλες ιδιωτικές συστάδες καρυδιών, που σώζονται ακόμα κουτσουρεμένες, μισόξερες, ταλαιπωρημένες από τα χρόνια και τη ζωή.
Κατά την επανάσταση (1821) το χωριό καταστράφηκε ολοκληρωτικά από πυρπόληση. Μοναχά το Μοναστήρι δεν έκαψαν οι Τούρκοι. Το τοπωνύμιο Καϊάδες στην συνοικία της Παναγίας ή Πέρα Μαχαλά, γύρω και χαμηλότερα από τα Γιωργακοπουλαίικα σπίτια θυμίζει την καταστροφή αυτή. Μετά την απελευθέρωση το χωριό ξαναχτίστηκε στην προηγούμενη θέση, δηλαδή την τωρινή. Ο Βόρ Μαχαλάς συνοικίστηκε γύρω στα 1880. Το 1966, με το σεισμό της 5/2/1966, καταμετρήθηκαν στη Βράχα, μαζί ,με το σχολείο και τις εκκλησίες, 214 κατοικίες, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα δεύτερα (εξοχόσπιτα) σπίτια που είχαν μερικές οικογένειες.


Γοριανάδες: Προάστιο του Καρπενησιού, 5 χλμ. από την πόλη, σε υψόμετρο 900μ. Στη διασταύρωση που οδηγεί στο χωριό και στη θέση «Μεσαμπελιά», υπάρχει εκκλησάκι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου που χτίστηκε γύρω στα 1850 με ενδιαφέρουσες εικόνες.

Η Γρανίτσα Ευρυτανίας είναι ένα ορεινό χωριό, χτισμένο σε ύψος 850 μέτρων, μέσα στο πράσινο, σε δασώδη κατηφορική περιοχή του όρους Λιάκουρα, δίπλα στο μικρό ποταμό Γρανιτσιώτη. Παντού ρέουν πλούσια χωνευτικά νερά. Το χωριό διατηρεί χωρίς καμιά παρέμβαση την παλιά του όψη.
Υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Αγράφων ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού δήμου Απεραντίων και απέχει 83 χλμ. από το Καρπενήσι. Είναι πατρίδα του Ζαχαρία Παπαντωνίου, Στέφανου Γρανίτσα, του Δημοσθένη Γούλα, του Μιχάλη Σταφυλά και πολλών άλλων σπουδαίων δημιουργών της Ευρυτανικής τέχνης. Γενέτειρα του νεομάρτυρα Μιχαήλ Μαυρουδή, που μαρτύρησε το 1544 στη Θεσσαλονίκη. Επί Τουρκοκρατίας διατηρούσε 17 εκκλησίες, οι περισσότερες των οποίων έχουν καταστραφεί.
Στο χωριό υπάρχει το Λαογραφικό Μουσείο Γρανίτσας. Στεγάζετε σε κτίριο που παραχώρησε η Αδελφότητα Γρανιτσιωτών Ευρυτανίας “Ο Νεομάρτυς Μιχαήλ”. Εκεί εκτίθενται διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, υφαντά, ξυλόγλυπτα, αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, αργαλειός, τοπικές φορεσιές και όπλα του '21, προσωπογραφίες και προσωπικά αντικείμενα των Ζαχαρία Παπαντωνίου και Στέφανου Γρανίτσα, πίνακες των σπουδαίων ντόπιων λαϊκών ζωγράφων Χρήστου Καγκαρά και Λευτέρη Θεοδώρου (που λειτουργεί και προσωπικό μουσείο) καθώς και η προσωπική βιβλιοθήκη του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δέκα εκκλησίες του χωριού, χτισμένες σε διάφορες περιόδους. Κατά την απογραφή του 2001 το χωριό 474 κατοίκους

Δάφνη: Αρκετά μεγάλο χωριό της Κεντρικής Ευρυτανίας με 302 κατοίκους σε χαμηλό υψόμετρο 580μ. Απέχει 52 χλμ από το Καρπενήσι και υπαρχει εκεί το εκκλησάκι του «Σωτήρα», απομεινάρι παλιού πλούσιου μοναστηριού με εικόνες χρονολογούμενες στα 1785. Γύρω στα 10 χλμ από τη Δόφνη, βρίσκεται η τοποθεσία «Κύφος» στην οποία σώζονται πλήθος ευρημάτων κάποιου οικισμού που η παράδοση λέει ότι καταστράφηκε από μια τρομερή επιδημία πανώλης που ενέσκυψε στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Δάφνη ''Κερέσοβα, Μπέζα, Καλύβια, Κουφάλα''.
-Το χωριό με τα πολλά ονόματα και με το περίφημο τοπικό συγκοινωνιακό σλόγκαν: ''Κουφάλα - Μαυρομάτα - Παπαδιά''. Η Δάφνη, με παλιές εκκλησίες, νερόμυλους και πολλά κάλη. Χωριό του δήμου Βίνιανης με ζωή και τα καλοκαίρια κοσμοσυρροή, η μεγάλη πλατεία με τα μαγαζάκια-καφενεδάκια της και τις ψησταριές της, να εξυπηρετήσουν κάθε όρεξη.
-Απο το Παλιοχώρι της Χρύσως οι κάτοικοι της Δάφνης, που έφυγαν και εγκαταστήθηκαν στο σημερινό χωριό τους, το πότε, άγνωστο.
-Ανατολικά, στο δρόμο για την Παπαδιά, ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, που μέχρι το 1931 λειτουργούσε ως μοναστήρι. Το παλιό καμπαναριό και διάφορα υπολείματα, μαρτυρούν το μεγαλείο της κάποτε Μονής. Νότια ο παλιός ναός του Αγίου Ιωάννη και δυτικά, περι του τέταρτου της ώρας χωματόδρομος, μέσω ωραίας διαδρομής, η παλιά εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών, πραγματικό ησυχαστήριο, με μιά παμπάλαια βρύση, όμοια με αυτές της Χρύσως, περιμένει να δροσίσει τους προσκυνητές των Αγίων


Δερμάτι: 20 κάτοικοι έχουν απομείνει όλοι κι όλοι σ΄αυτο το μικρό χωριουδάκι που βρίσκεται 26 χλμ από το Καρπενήσι και είναι ένας τόπος που μαγεύει με την άγρια ομορφιά του τοπίου του τον επισκέπτη που θα τολμήσει ν' ανεβεί τις κάθετες ανηφοριές που οδηγούν σ' αυτό.
Δερμάτι.
Η άγρια ευρυτανική ομορφιά σε όλο της το μεγαλείο. Πολλοί, βλέποντας το Δερμάτι από μακριά, απορούν με την αγριάδα του. Αλλά σαν βρεθούν κοντά του, θα θαυμάσουν την μοναδική ομορφιά του.
Η "Ράχη" βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Πρόκειται για ένα πλάτωμα, ένα "σκαλί" στην απότομη πλαγιά της Χελιδώνας (1973μ.), που πραγματικά νιώθεις ελεύθερος σαν βρεθείς εκεί πάνω. Εκεί και η Αγία Παρασκευή με το μοναδικό της καμπαναριό και το έρημο Δημοτικό Σχολείο του χωριού. Η "Ράχη" χωρίζει το χωριό σε δύο μαχαλάδες, τον "Πέρα" και τον "Δώθε", όπως τα αποκαλούν.
Βορειοδυτικά της "Ράχης" βρίσκεται ο νερόμυλος του Μπάρμπα Γιώργου Τριχιά. Παλιός μυλωνάς ο οποίος συντηρεί τον νερόμυλο με πολύ μεράκι. Άνθρωποι φιλόξενοι και έξω καρδιά, που καλωσορίζουν πάντα με έναν καλό λόγο.
Η τραχύτητα τούτου του Χωριού, ανάγκασε πολλούς από τους κατοίκους του, να χτίσουν νέο χωριό, το Νέο Δερμάτι, δίπλα και βορειότερα του νέου Μικρού Χωριού.


Δομιανοί: Βρίσκεται στην ΒΑ Ευρυτανία, 35 χλμ. από το Καρπενήσι και σε υψόμετρο 550μ. Εδώ γίνεται μεγάλο πανηγύρι στις 15 Αυγούστου οπότε και γιορτάζει το εκκλησάκι της Παναγίας που έχει έξοχες τοιχογραφίες του 1787.
Δομιανοί.
Από τον πρώτο καλόγερο της μονής της, τον Δαμιανό, ίσως να προέρχεται το όνομα του χωριού από παράφραση του. Χωριό του δήμου Κτημενίων. Η Δομιανοί, ένα κόσμημα ομορφιάς, στολίδι της Ευρυτανίας και πώς να μην είναι με τέτοια παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Η πέτρα το κυρίαρχο στοιχείο δόμησης, τα σπίτια, οι σκεπές, τα καλντερίμια, οι βρύσες, σε συνδυασμό με την ευρυτανική φύση, δημιουργούν εικόνες βγαλμένες από παραμύθι.
Το Μοναστήρι των Δομιανών, χτισμένο στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η Παναγία η "Δομνιανίτισσα", όπως την αποκαλούν, που πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου με κοσμοσυρροή. Με αξιόλογες τοιχογραφίες του 1787 που εντυπωσιάζουν. Όλα βρίσκονται σε αρμονία με το πλούσιο πράσινο της περιοχής.
Απέναντι στον Κόμπολο, στη θέση Ντάνια, πιστεύεται ότι υπάρχει αρχαίος οικισμός. Στον Άι Λια το τοπίο μαγεύει το νου, όπου και να κοιτάξεις, στους Δομιανούς, η ομορφιά περισσεύει.

Δομνίστα: Το πρώτο χωριό που συναντούμε στη διαδρομή από Ναύπακτο μέσω Αράχωβας. Παραθεριστικό κέντρο, με πλήθος αρχαιολογικά ευρήματα, βρίσκεται χτισμένο στα 1000μ και έχει 408 κατοίκους. Η αρχαία Φαντίνος βρισκόταν σ' αυτή την περιοχή και τα ερείπιά της περιμένουν τον επισκέπτη να τα ερευνήσει και να τα θαυμάσει.
Στο μεγάλο ξεσηκωμό του γένους μας, το 1821, η Δομνίστα έπαιξε μεγάλο και σημαντικό ρόλο, που συνδέεται με την παρουσία σε αυτόν το χώρο, της πανίσχυρης αρματολικής οικογένειας των Γιολδασαίων. Εδώ, στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του βρήκε καταφύγιο ο «Σταυραϊτός της Ρούμελης» ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, κυνηγημένος από Τούρκους και Έλληνες. Άντλησε τη δύναμη που ήθελε και ξεκίνησε τους νέους αγώνες του…

Η Δομνίστα πρόσφερε σημαντικά και στους μετέπειτα αγώνες του Έθνους μας (Βαλκανικοί πόλεμοι, Μικρασιατική εκστρατεία), όμως σταθμό στη νεώτερη ιστορία της αποτελεί οΙούνιος του 1942, οπότε κηρύχθηκε στην πλατεία του χωριού επίσημα ο ένοπλος Αγώνας της Εθνικής Αντίστασης από τον αρχικαπετάνιο Άρη Βελουχιώτη.
Δίκαια χαρακτηρίζεται ως η «Νέα Αγία Λαύρα» του 1941 – 1944. Κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή του Ιουνίου, γίνονται λαμπρές εκδηλώσεις στο επιβλητικό μνημείο της Εθνικής Αντίστασης, που βρίσκεται σε μαγευτική τοποθεσία και σε χώρο 2,5 στρεμμάτων περίπου.


Δυτική Φραγκίστα: Απ' τα μεγαλύτερα χωριά της Ευρυτανίας με 496 κατοίκους σε υψόμετρο 650μ. Σταυροδρόμι στην πορεία προς τη Δυτ.Ευρυτανία καθώς από εδώ μπορούμε να κατευθυνθούμε προς τα χωριά του Απεράντιου ή να φύγουμε από το νομό προς Αγρίνιο.

Καλεσμένο: Ακολουθώντας το δρόμο για Αγρίνιο και περνώντας τη ράχη «Μπαγκασάκι», φτάνουμε στο Καλεσμένο. Βρίσκεται σε υψόμ. 550μ και απέχει 18 χλμ από το Καρπενήσι. Οι απόδημοι χωριανοί συνεχίζουν να ενισχύουν το χωριό αυτό με τους 119 κατοίκους του και με έξοδά τους έχει ανακαινισθεί ο ναός του. Κοντά στη γέφυρα του Μύγδοβα υπάρχει ο οικισμός Αρωνιάδα όπου και ευρήματα της βυζαντινής περιόδου, λείψανα φρουρίου καθώς και αρχαίοι τάφοι.

Καστανιά: Μικρό χωριό στο νότιο άκρο της Ευρυτανίας, με πολλές καστανιές και καρυδιές και πανέμορφα σπίτια περιτργυρισμένα από πλούσιο πράσινο. Βρίσκεται σε υψόμ.880μ. και έχει 314 κατοίκους που δεν μένουν όμως όλοι στο χωριό όλη τη χρονιά. Απέχει 45 χλμ. και κοντά στο χωριό υπάρχει η σπηλιά της «Αποκλείστρας», όπου στα χρόνια της επανάστασης του ‘21 είχαν καταφύγει πολλές οικογένειες από τον Προυσό. Εδώ τοποθετείται επίσης και το μαντείο του Οδυσσέα.

Καταβόθρα: Υψόμ.880μ., κάτοικοι 83, απόσταση 65 χλμ.Μικρό και εγκατελειμένο χωριό, στα νότια του νομού με πρόσβαση μέσω Προυσού.

Από το βουνό Καταβόθρα (1752μ.) που βρίσκεται νότια πήρε το όνομά του το χωριό. Το πρώτο όνομά του Σύδενδρος, μετέπειτα Κορίκιστα κι από το 1928 Καταβόθρα. Γενέτειρα του πρώην βουλευτή Ευρυτανίας Αθανάσιου Παναγιωτόπουλου. Η Καταβόθρα σήμερα, φαντάζει ένα ερημικό χωριό με ελάχιστους κατοίκους.
-(Το λάθος που κατά την άποψή μου σήμερα πολλοί ερευνητές κάνουν πάνω σε πληθυσμιακά θέματα, είναι ότι στηρίζονται σε επίσημες πηγές της κάθε περιόδου. Τα νούμερα είναι εξωπραγματικά και ο λόγος είναι, ότι ο Ευρυτάνας δεν εμπιστευόταν τον κρατικό υπάλληλο "εισπράκτορα", που μόνο "μετρούσε", για εισπρακτικούς και μόνο λόγους. Η πλειοψηφία "δεν υπήρχε", με αποτέλεσμα λάθος εκτίμησης).
-Αναγκαία η παρένθεση, γιατί στην περίπτωση της Καταβόθρας, μπορεί να υπολογιστεί σφαιρικά από την έκταση της κατοικήσιμης περιοχής. Εδώ λοιπόν στην Καταβόθρα, μπορείς να υπολογίσεις ένα τεράστιο αριθμό κατοίκων προ ενός αιώνα π. χ. άνω των 3000 με όλους τους διάσπαρτους συνοικισμούς - οικισμούς του. Βορείως και σε κοντινή απόσταση από το χωριό, υπάρχουν λείψανα αρχαίου χωριού, που αποδεικνύει την ύπαρξή του από πολλά χρόνια πριν.
-Η Καταβόθρα απλώνεται σε μεγάλη έκταση. Από βορά προς νότο, οι συνοικίες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Γεωργίου. Συνέχεια η "Λαΐνα", οι "Καρυές" και τα "Γκριζοστρεμενναίϊκα". Οικισμοί επίσης του χωριού, βόρεια τα "Κατσδαίϊκα" με τον Άγιο Χριστόφορο. Νότια και κατά μήκος του Παναιτωλικού όρους, η Αρέντα με το Λάπατο, ο Τρόχαλος, η Τρικουκιά και η Μεγάλη Βρύση.
-Πολλά θα μπορούσα ακόμα να γράψω, αλλα η λέξη ομορφιά, χάνει την αξία της σε τούτα εδώ τα μέρη. Αν και "αφιλόξενα", φαντάζουν σαν "σειρήνες" που θες να σταθείς, σταματώντας το χρόνο και να απολαύσεις την κάθε στιγμή.

Κέδρα: Υψόμ. 710, κάτοικοι 363, απόσταση 108 χλμ. Χωριό του ορεινού όγκου των Αγράφων με κύρια απασχόληση των κατοίκων του την κτηνοτροφία.
Τα Κέδρα, το πρώην Χορίγκοβο στα όρια των νομών Ευρυτανίας και Καρδίτσας, ένα χωριό με εναλαγές στο τοπίο του και με τους Μαχαλάδες του να απλώνονται σε μεγάλη έκταση. Δέν του λείπει τίποτα, έχει ότι χρειαστή ένας οδοιπόρος και παραθεριστής, αλλα επιπλέων πολλούς θρύλους και παραδόσεις.
-Χαρακτηριστικό των Κεδριωτών τα γλέντια τους και ο χορός τους ο "Κλειστός", ή "Σμαζοχτός" που συναντάμε και στα γύρω χωριά. Φημησμένοι οργανοπαίχτες και καλλίφωνοι τραγουδιστές, που χαίρεσαι να βρίσκεσαι στα πάμπολα πανηγύρια τους. Χωριό του φημησμένου Κλαρινίστα Γιώργου Δημητρόπουλου και της Έφης Θώδη.
-Εκτός των τεσσάρων Μαχαλάδων, του Κέντρου, του Μαχαλά, του Διάσελου και του όμορφου Πλατανιά, το χωριό έχει συνοικισμούς τον Άνω και Κάτω Σάτο, το Παλιοχορίγοβο και τις Κερασιές.
-Επίσεις να αναφέρω και την γεωλογική ιδιομορφία της περιοχής, με τους τεράστιους βράχους των Άϊ Λιάδων και το Φαράγγι της "Πάργας" με τα πολύμορφα βράχια του.


Κερασοχώρι: Υψόμ. 1180μ., κάτοικοι 632, απόσταση 40 χλμ. Κεφαλοχώρι των Αγράφων με ζωηρή κίνηση .
Το Κερασοχώρι είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές των νότιων Αγράφων. Αποτελεί έδρα του καλλικρατικού δήμου Αγράφων ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού δήμου Βίνιανης και απέχει 45 χλμ από το Καρπενήσι. Μέχρι το 1930 ονομαζόταν Κεράσοβο.
Το Κερασοχώρι υπήρξε πρωτεύουσα του παλαιότερου Δήμου Αγραίων, οι οποίοι πήραν το όνομά τους από τους πρώτους κατοίκους της περιοχής. Στο κάστρο του Κερασοχωρίου υπάρχουν ερείπια οικισμού και οχυρού.
Σε επιγραφή του 1725, το Κερασοχώρι χαρακτηρίζεται κωμόπολη, ενώ αλλού μνημονεύεται ως Μέγα Κεράσοβο. Το 1799, λειτούργησε το πρώτο σχολείο.

Κλαυσί: Ιστορικώτατο χωριό, πιθανόν το αρχαίο Κόλλιο, με πλήθος αρχαιολογικών και μεταχριστιανικών ευρημάτων και χώρων. Βρίσκεται κοντά στο Καρπενήσι σε υψόμ. 790μ. και έχι 258 κατοίκους
Κλαυσί "Κλαψί".
Το 279 π.Χ. οι γαλατικές ορδές του Βρέννου έφτασαν στην πρωτεύουσα των Αιτωλών για να λεηλατήσουν και να προξενήσουν καταστροφή στους Αιτωλούς. Σκοπό είχαν να αποσπάσουν τα αιτωλικά στρατεύματα τα οποία βρίσκονταν στις Θερμοπύλες μαζί με άλλα ελληνικά στρατεύματα για την αντιμετώπιση του κυρίως σώματος των Γαλατών. Έτσι κι έγινε. Οι βάρβαροι ανενόχλητοι μπήκαν στην χώρα των Αιτωλών όπου βιαιοπράγησαν, έσφαξαν, έκαψαν, λεηλάτησαν, βίασαν πάνω στον απροστάτευτο πληθυσμό των ανήμπορων γυναικόπαιδων και γερόντων. Βέβαια πλήρωσαν ακριβά τα κατορθώματά τους κατά την επιστροφή τους από τα Κοκκάλια τουΚρικέλλου. Στο αρχαίο Κάλλιο δεν έμεινε τίποτα όρθιο από την αίγλη του, παρά μόνο συντρίμμια αποκαΐδια και πτώματα. Έκτοτε ονομάστηκε Κλαψί, από το ατελείωτο κλάμα και μοιρολόγι του εναπομείναντα πληθυσμού.
Η παράδοση του παραπάνω γεγονότος έμεινε μέχρι τις μέρες μας ανεξίτηλη στην γύρω περιοχή και την διηγούνται ακόμη σαν ένα παλιό κακό παραμύθι. Αρκετοί ερευνητές και ιστορικοί δεν αναγνωρίζουν στο Κλαψί την αρχαία Οιχαλία την πρωτεύουσα της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Αυθαίρετη η άποψη και αυθαίρετος κι ο λόγος τους. Ούτε έρευνα έγινε, ούτε η παραμικρή ανασκαφή έγινε. Η περιοχή του Αγίου Ταξιάρχη βρίθει από κεραμικά θραύσματα, σπασμένα αγγεία, τεράστιους πελεκητούς ογκόλιθους σκόρπιοι εδώ και κεί (δεν πρόκειται για ογκόλιθους οχύρωσης, αλλά μεγάλων κτισμάτων όπως ναών). Στο υπόστρωμα του εδάφους βρίσκονται έντονα σημάδια πυρκαγιάς. Κατά περιόδους βρέθηκαν πλείστα αρχαία αντικείμενα από αρχαιοκάπηλους. Ίσως να πρόκειται για κάποιον άλλον "άσχετο" αρχαίο οικισμό, αλλά όσο υπάρχει η προφορική παράδοση και τα άνω ευρήματα, θα υπάρχουν και έντονα οι λόγοι να πιστεύεται ότι πρόκειται για την αρχαία Οιχαλία.
Το Κλαψί βρίσκεται στο κέντρο της πιο εύφορης κοιλάδας της Ευρυτανίας. Δυτικά του τρέχει ο Καρπενησιώτης ποταμός για να ενωθεί νότια με τον Κρικελλιώτη ποταμό. Δυτικά του στις παρυφές του βρίσκεται κι ο παλαιοχριστιανικός ναός του Αγίου Λεωνίδη με αξιόλογα ψηφιδωτά. Ανακατασκευάστηκε σύμφωνα με επιγραφές τον 5ου αιώνα μ.Χ. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1955 μετά από έντονη βροχόπτωση η οποία απεκάλυψε τμήμα του ψηφιδωτού του δαπέδου. Μετά από δύο χρόνια άρχισαν οι ανασκαφές οι οποίες έφεραν στην επιφάνεια τον τεραστίων διαστάσεων ναό. Ο ναός είναι τρίκλιτος κτισμένος σε ρυθμό "βασιλικής" σταυροειδής. Έχει διαστάσεις 18,50 Χ 28 μ. συνολικό εμβαδόν 518 m2


Κλειτσός: Υψόμ.780μ., κάτοικοι 485, απόσταση 53 χλμ.Πλούσιο σε βυζαντινούς και Χριστιανικούς θησαυρούς
Κλειτσός, Μεσοχώρι.
-Η έδρα του δημοτικού διαμερίσματος Κλειτσού, για πρακτικούς λόγους, μιας και είναι γεωγραφικά ο κεντρικότερος των άλλων, εξ ου και το όνομά του, Μεσοχώρι. Πριν το 2ο Π. Πόλεμο ήταν η Κορίτσα, με τον περισσότερο πληθυσμό έναντι των άλλων, όπως και σήμερα.
-Το Μεσοχώρι με την μεγάλη της πλατεία, να φιλοξενεί τον επιβλητικό ναό των Αγίων Ταξιαρχών, το σχολείο και την προτομή του Κλειτσιώτη Στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου 1886-1962, που το όνομά του γράφτηκε στο πάνθεον των ηρώων της σύγχρονης Ιστορίας μας. Ο Διοικητής της Μεραρχίας του Καλαμά της Ηπείρου, που σύντριψε της ιταλικές δυνάμεις στο Καλπάκι το 1940. Το Μεσοχώρι, με τα παλιά κτίσματα μιας άλλης εποχής, αρκετά να αναστυλώνονται, κοσμήματα της περιοχής που σε ταξιδεύουν πολλά χρόνια πίσω.
-Ο Κλειτσός, είχε κι άλλους οικισμούς, που χάθηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Το Αλεποχώρι, ο Άγιος Γεώργιος και η Γόλια. Για τους δύο πρώτους δεν έχω πληροφορίες. Η Γόλια, που βρισκόταν ανάμεσα Πλάτανου και Μουσχιάδων, καταστράφηκε ολοσχερώς προ δύο αιώνων περίπου απο καθίζηση του εδάφους, οι δε κάτοικοί της μετανάστευσαν ομαδικά στη Ρουμανία. Ακούγεται απίστευτο, αλλά οι Γολίτες κρατούν επαφές με τον τόπο τους. Έρχονται σε επαφή με τους κατοίκους του Κλειτσού και έχουν στείλει κατά καιρούς και δώρα, όπως ένα τεράστιο αλέτρι για τις γεωργικές ανάγκες των συχωριανών τους.
-Δυτικά του Κλειτσού και βόρεια της Βράχας, περνά το Μέγα Ρέμα που πηγάζει από την Φουρνά. Σε εκείνο το σημείο, το ποτάμι στενεύει και δημιουργεί ένα πανέμορφο Φαράγγι. Το λένε Φαράγγι της Τσούκας, από την ομώνυμη κορυφή (1361μ.), αλλά και Ψιλιανά. Για να το προσεγγίσουμε, περπατάμε από την παλιά γέφυρα του δρόμου Κλειτσού - Βράχας και πεζοπορώντας - κολυμπώντας το ρέμα για τρία τέταρτα της ώρας περίπου, φτάνουμε στο Φαράγγι. Επίσης από παρακείμενο ρέμα κοντά στην Μονή τηςΒράχας, με δύο μικρά "ραπέλ".


Κορυσχάδες: Χωριό της Ποταμιάς Καρπενησίου, με πλούσιο ιστορικό υπόβαθρο. Υψόμ. 960μ, κάτοικοι 134.
Το χωριό συνδέθηκε με την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης. Ο λόγος είναι ότι σε αυτό το χωριό συνήλθε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ύστερα από πανελλήνιες μυστικές εκλογές, το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελούσαν αντιπρόσωποι των περισσότερων περιοχών της Ελλάδας. Τη διενέργεια των εκλογών αποφάσισε και ανήγγειλε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης ΠΕΕΑ. η λεγόμενη κυβέρνηση των βουνών, που είχε σχηματιστεί με πρωτοβουλία του ΕΑΜ τον Μάρτιο του 1944. Στις εκλογές έλαβαν μέρος περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Έλληνες και εκλέχθηκαν 250 εθνοσύμβουλοι, από ευρύτατο φάσμa.
Το κτήριο όπου κάποτε στεγαζόταν οι εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου. Σήμερα στεγάζει μουσείο εθνικής αντίστασης
Στις συνεδρίες του Εθνικού Συμβουλίου συμμετείχαν πέντε καθηγητές πανεπιστημίου, δύο μητροπολίτες, οκτώ στρατηγοί, είκοσι δημόσιοι υπάλληλοι, πέντε βιομήχανοι, δέκα δημοσιογράφοι, δεκαπέντε γιατροί, είκοσι πέντε δικηγόροι, είκοσι τρεις αγρότες, δέκα καθηγητές γυμνασίου, είκοσι δύο εργάτες κ.ά. Από την Αττικοβοιωτία και την Εύβοια είχαν εκλεγεί 41 αντιπρόσωποι, από την Ήπειρο 14, από τη Θεσσαλία 22, από τη Μακεδονία 38, από τη Στερεά 21, από την Πελοπόννησο 44 και άλλοι από άλλες περιοχές. Η πρώτη συνέδρια του Εθνικού Συμβουλίου πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου 1944 και στις 27 Μαΐου ψηφίστηκε το πρόγραμμά του, στο οποίο προτάσσεται η διακήρυξη:
Το Εθνικό Συμβούλιο, συγκροτημένο από αντιπροσώπους ολόκληρου του Ελληνικού λαού που συνήλθαν για να διακηρύξουν την ακατάβλητη θέλησή του να πολεμήσει ως την τελευταία του πνοή για την απελευθέρωση της Χώρας, την πλήρη συντριβή του φασισμού και την αποκατάσταση της εθνικής ενότητας και της λαϊκής κυριαρχίας
και καθορίζει με το ψήφισμά του, που αποτελείται από 15 άρθρα, τον τρόπο άσκησης όλων των εξουσιών στην Ελεύθερη Ελλάδα.


Κρίκελλο: Αυτό το χωριό έχει υψόμ. 1120μ και 388 κατοίκους. Καταπληκτικό θέρετρο, απέχει από το Καρπενήσι 31 χλμ., που διανύονται μέσα σε μια φανταστική διαδομή. Παηγαίνοντας προς το χωριό, περνάμε από το «Νεραϊδοβούνι», μια εξαίσια τοποθεσία, καθώς και από τα «Κοκκάλια», όπου έγινε μάχη με τους Γαλάτες το 279 π.Χ.
Το Κρίκελλο είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.120 μέτρων στην ανατολική πλευρά του όρους Καλιακούδα, κοντά στις πηγές του Κρικελλοπόταμου (ή Κρικελλιώτη), και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας.
Υπήρξε έδρα του τέως δήμου Ευρυτάνων από το 1833 και αναγνωρίστηκε ως κοινότητα το 1912. Σήμερα υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Καρπενησίου ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού δήμου Δομνίστας και ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είναι 513 κάτοικοι. Απέχει 31 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι.
Στη διαδρομή προς το Κρίκελλο, εντοπίζεται η θέση Κοκκάλια, όπου το 279 π.Χ. οι Αιτωλοί και οι Ευρυτάνες νίκησαν τους Γαλάτες.
Στις 28 Οκτωβρίου 1942, διεξήχθη η πρώτη μάχη του ΕΛΑΣ κατά των Ιταλών στη θέση Κουφόβρυση .

Η θέση και η διαδρομή προς το χωριό
Το Κρίκελλο βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ευρυτανία. Απέχει 30 χιλιόμετρα απ’ το Καρπενήσι και 17 χιλιόμετρα απ’ τη Ράχη Τυμφρηστού.Η πολύ όμορφη διαδρομή από τη Ράχη Τυμφρηστού που βρίσκεται περίπου σε υψόμετρο 1.200 μέτρα ανεβαίνει στο ψηλότερο σημείο που λέγεται Πύργος με υψόμετρο 1.600 μέτρα και καταλήγει στο χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.115 μέτρα. Ενδιάμεσα σε υψόμετρο 1.400 μέτρα,στη θέση Κοκκάλια, Ο Σύλλογος των εν Αθήναις και απανταχού Κρικελλιωτών «ο Άγιος Νικόλαος» ανέγειρε μνημείο σε ανάμνηση της μεγάλης νίκης των Αιτωλών και Ευρυτάνων κατά των εισβολέων Γαλατών που έγινε το 279 π.Χ. (''είναι τρελλοί αυτοί οι Κρικελλιώτες!!'')
Πότε και πώς χτίστηκε το χωριό
Πιθανολογείται ότι ζωή στο χωριό υπάρχει από τους βυζαντινούς χρόνους. Όπως προκύπτει από ευρήματα αφενός και από τα Τουρκικά κατάστιχα του 1454/55 αλλά και αφηγήσεις, το χωριό προήλθε από τη συνένωση επτά οικισμών στην ευρύτερη περιοχή. Η συνένωση των οικισμών αυτών ήταν αποτέλεσμα της ανάγκης για ισχυρή αντίσταση στους πάσης φύσεως επιδρομείς, αφού η περιοχή ήταν στο δρόμο απ’ τα βουνά της περιοχής προς τους κάμπους της Αιτωλίας και αντίστροφα και οι ληστείες αποτελούσαν σοβαρό πρόβλημα για τους μόνιμους κατοίκους.Η συνένωση αυτή έγινε σταδιακά στο σημείο όπου χτίστηκε το σημερινό χωριό, λόγω και του κλίματος και της στρατηγικής θέσης του. Βασική επίσης αιτία της εγκατάστασης στο σημείο που βρίσκεται το χωριό ήταν η ανεύρεση της μεγάλης πηγής, με το όνομα Σωληνάρια, που μέχρι σήμερα αναβλύζει παγωμένο νερό. Η πολεοδομική και λειτουργική συγκρότηση του χωριού προσδιορίζεται γύρω στα 1650 μ.Χ. Μπορεί όμως οι οικισμοί να συνενώθηκαν, αλλά τα χωράφια των κατοίκων στους οικισμούς προέλευσης παρέμειναν ενεργά. Έτσι ήταν αναγκαία η συντήρηση δρόμων που αποτελούσαν τις αρτηρίες ζωής του οργανισμού του χωριού. Οι στράτες αυτές (περιγράφονται με αρκετές ι γεωγραφικές λεπτομέρειες στο συνημμένο μας ειδικό χώρο ως «οι στράτες του χωριού» καθώς και με ιστορικές λεπτομέρειες στην υποκατηγορία άρθρα) προσφέρονται για πεζοπορία.

Λεπιανά: Υψόμ. 690μ., κάτοικοι 280. Χωριό του Απεράντιου με γάργαρη πηγή στη θέση Αγ. Δημήτριος και εκκλησάκι με αντικείμενα του 1781 και 1874. Απέχει από το Καρπενήσι 87 χλμ.
Λεπιανά & Άγιος Βλάσιος.
-Τα Λεπιανά με την συνοικία του Αγίου Βλασίου νότιά του, χτισμένα σε όμορφη τοποθεσία με πανοραμική θέα την ευρύτερη περιοχή. Οικισμοί του επίσεις τα Βαρκά και η Σελίστα. Ενδιαφέρων παρουσιάζει ο αρχαίος οικισμός και το Κάστρο που βρίσκεται νότια του χωριού. Έχουν βρεθεί κατα διαστήματα πολλά αρχαία αντικείμενα απο τους κατοίκους όπως επίσεις και αρχαίο νεκροταφείο.
-Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν τα κειμήλια και οι παλιές εικόνες του καθεδρικού ναού των Αγίων Αναργύρων. Η θαυματουργή εικόνα συγκεκριμένα των Αγίων Αναργύρων, παλιά την είχαν για τη γιατρειά ασθενών και για τη πρόβλεψη εξέληξη της υγείας τους. Ερχόμενοι απο το Ραφτόπουλο, δεξιά του δρόμου, περι τα 200 μ. υπάρχει το εξωκκλήσι του Αγίου Δημητρίου, που στη θέση του υπήρχε παλιό ομώνυμο μοναστήρι του 17ου αιώνα. Το 1823 πυρπολήθηκε απο τον πασά της Σκόνδρας. Το μόνο που διασώζεται απο τη παλιά μονή, το εξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου κοντά στη γέφυρα της Τέμπλας, παλιό μετόχι της μονής.
-Το Φθινόπωρο του 1684, ο οπλαρχηγός των Απεράντιων Χρίστος Βαλαώρας, σκότωσε σε μάχη που έγινε στη περιοχή τον Μουχτάρ Κιοπέ, αρχηγό τούρκικου τμήματος που λυμαίνονταν την περιοχή

Λιθοχώρι: 87 χλμ από το Καρπενήσι και σε υψόμ. 910 μ. οι 295 κάτοικοι του Λιθοχωριού περιμένουν φιλόξενα τον επισκέπτη που θα θελήσει να έρθει στο χωριό τους για να προσκυνήσει τον τάφου του επισκόπου Γρηγορίου που αναπαύεται εκεί από τα προεπαναστατικά χρόνια.

Λημέρι: Υψόμ. 780μ., κάτοικοι 238, απόσταση 70 χλμ. Δροσερό και γραφικότατο ευρυτανικό χωριουδάκι.

Μαραθιάς: Υψόμ.800μ., κάτοικοι 156, απόσταση 39 χλμ. στο δρόμο για Αγρίνιο. Εδώ στις 3-11-1828 έγινε μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων που κατέληξε σε τακτική υποχώρηση των δυνάμεών μας με αρχηγό τον Γάλλο στρατηγό Ντένζελ.

Μάραθος: Πατρίδα του Καραϊσκάκη, σε υψόμ. 890μ. πάνω στα βουνά των Αγράφων. Έχει 136 κατοίκους κι απέχει από το Καρπενήσι 70 χλμ.

Μεγάλο Χωριό - Μικρό Χωριό: Τα δυο πιο φημισμένα τουριστικά χωριά του νομού. Έχουν 33 και 259 κατοίκους αντίστοιχα και η Ιστορία τους είναι μεγάλη.
 
Μοναστηράκι: Μαζί με το Σύχνικο έχουν 128 κατοίκους. Μια μικρή κοινότητα με δυσανάλογο ιστορικό παρελθόν. Εδώ συνελήφθη ο ήρωσας της κλεφτουριάς Κατσαντώνης στην ομώνυμη σπηλιά, όπου κειτόταν βαριά άρρωστος. Επίσης υπάρχει και η «βρύση του Κατσαντώνη».

Μουζήλο: Μετά το Κλαυσί και κατευθυνόμενοι προς Ανιάδα περνούμε απ' αυτό το χωριουδάκι με τους 154 κατοίκους που έχει υψόμ 860μ.

Μεσοκώμη: Το πιο απομακρυσμένο προς τα ΝΔ του νομού χωριό είναι η Μεσοκώμη. Έχει υψόμετρο 830μ και κατοικείται από 102 άτομα. Το σπουδαιότερο αξιοθέατο είναι το μεγάλο σπήλαιο που υπάρχει στην περιοχή, με αξιόλογους σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Νέο Αργύρι: Το ΒΔ ακρότατο χωριό της Ευρυτανίας. Υψόμ.800μ., κάτοικοι 425, απόσταση 107 χλμ. απ' το Καρπενήσι.

Παλαιοκατούνα: Υψόμ. 850μ., κάτοικοι 525, απόσταση 61 χλμ. Κοντά στο χωριό βρίσκεται το γεφύρι του Μανώλη και μια παλιά εκκλησιά του Αγ. Ιωάννη χτισμένη γύρω στα 1850.

Παλαιοχώρι: Βρίσκεται κοντά στη λίμνη του Αχελώου, στο σημείο όπου είναι και η μεγάλη γέφυρα της Τατάρνας, ένα σημαντικό τεχνικό έργο με άνοιγμα 500μ. Το χωριό έχει υψόμ. 550μ. και κατοικείται από 226 άτομα.

Παπαρούσι: Υψόμ. 660μ., κάτοικοι 108, απόσταση 24 χλμ. Υπάρχει ο ναός της Αγ. Παρασκευής που χτίστηκε το 1885.

Παυλόπουλο: Υψόμ. 780μ., κάτοικοι 134.

Πρασιά: Μεγάλο χωριό της ΒΔ Ευρυτανίας με πλήθος παλιές εκκλησίες σε υψ.760 μ. και 455 κατοίκους. Εδώ και το γνωστό κυπαρίσσι του πατρο - Κοσμά.

Προυσσός: Υψόμ. 920μ., κάτοικοι 441, από Καρπενήσι 33 χλμ. Αξιόλογο χωριό με άγρια ομορφιά και πολύ γνωστό μοναστήρι.

Ραπτόπουλο: Η πολυπληθέστερη μετά το Καρπενήσι κοινότητα του νομού με 982 κατοίκους. Παράγει κτηνοτροφικά και γεωργικά προϊόντα και βρίσκεται σε υψόμ. 880μ. χωμένο μέσα σε καστανιές και έλατα. Πανοραμική η θέα από την κορυφή «Τσούκα».

Σταύλοι :Υψόμ. 1220μ., κάτοικοι 286, που όμως ελάχιστοι μένουν το χειμώνα στο χωριό. Λύγεται ότι εδώ βρίσκονταν οι σταύλοι της αυτοκράτειρας Δομινίκης το 378 μ.Χ.

Στένωμα: Υψόμ. 650μ., κάτοικοι 324, από Καρπενήσι 19 χλμ. Πανέμορφο χωριουδάκι πάνω στον περιφερειακό δρόμο του Βελουχιού

Συγκρέλλος: Υψόμ. 1230μ., κάτοικοι 79, από Καρπενήσι 24 χλμ. Το ψηλότερο χωριό του νομού πνιγμένο στο πράσινο το καλοκαίρι και στα χιόνια το χειμώνα.

Τοπόλιανα: Κότοικοι 308, υψόμετρο 480. Συμπαθητικό χωριό του τ. δήμου Απεραντίων. Νόστιμες ιστορίες λίγονται για τους παλιούς κατοίκους του και τα αστεία πειράγματα που έκαναναν μεταξύ τους. Εδώ κοντά είναι και το γεφύρι της Τέμπλας, που χτισμένο τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας, συνεχίζει ακόμα και σήμερα να προσφέρει τις υπηρεσίες του.

Τριπόταμος: Εύφορο χωριό κοντά στο μοναστήρι της Τατάρνας. Έχει 399 κατοίκους και βρίσκεται σε υψόμετρο 650μ. Στη θέση «Παλιόκαστρο» υπάρχουν απομεινάρια αρχαίου οικισμού και πιθανολογείται ότι εδώ είχε την έδρα της η αρχαία πρωτεύουσα των Απεραντών.

Τροβάτο: Έχει υψόμετρο 1060μ. Είναι δηλαδή ένα ορεινό χωριό των Αγράφων και κατοικείται από 132 άτομα. Απέχει από το Καρπενήσι 115 χλμ. Σώζεται σ' αυτό το μοναστήρι της Παναγίας στο οποίο έμαθε τα πρώτα του γράμματα ο Ευγένιος Γιαννούλης, ο πνευματικός αυτός φωστήρας του γένους.

Φιδάκια: Υψόμετρο 700μ, απόσταση 25χλμ. Ένα πανέμορφο χωριό που μαγεύει με τα παραδοσιακά σπιτάκια και τις κόκκινες στέγες τους τον επισκέπτη. Έχει 50 κατοίκους και κοντά στο χωριό υπάρχουν ίχνη φρουρίου και βρέθηκαν αντικείμενα αρχαίου οικισμού. Πιθανώς η αρχαία Οιχαλία να βρίσκονταν σ' αυτή την τοποθεσία.

Φουρνά: Η Φουρνά, (ή καλύτερα ο Φουρνάς) είναι ο δεύτερος δήμος του νομού Ευρυτανίας. Έχει 734 κατοίκους και βρίσκεται σε υψόμετρο 820μ. Είναι χωριό με μεγάλη ιστορία.

Χελιδόνα: Ένα ακόμη μικρό χωριουδάκι της νότιας Ευρυτανίας, από αυτά που σιγά σιγά χάνονται. Βρίσκεται σε υψόμετρο 630 μέτρων και έχει 93 κατοίκους, ελάχιστοι εκ των οποίων είναι μόνιμοι. Ο δρόμος που οδηγεί σ' αυτό αρχίζει γύρω στα 500 μέτρα πριν τη γέφυρα του Διπόταμου στον Προυσό.

Χόχλια: Χωριό με μεγάλη ιστορική σημασία, στο ανατολικό τμήμα του νομού, και κοντά στον περιφερειακό δρόμο του Βελουχιού γύρω στα 40 χλμ από το Καρπενήσι. Η Χόχλια κατοικείται σήμερα από 77 κατοίκους και βρίσκεται σε υψόμετρο 930μ. Εδώ υπάρχει ο αρχαίος οικισμός στη θέση «Γλά», όπου βρέθηκε μεγάλη ποσότητα αρχαίων αντικειμένων, κτερισμάτων και τάφων καθώς και ένα χάλκινο αγαλματάκι του θεού Διόνυσσου που παριστάνει τον θεό της χαράς στεφανωμένο με κισσό.

Χρύσω: Ένα πανέμορφο, μαζεμένο χωριό της περιοχής των Αγράφων. Είναι κοντά στο Καρπενήσι, μόνο 53 χλμ και σε υψόμετρο 700μ. Κατοικείται από 82 κατοίκους, ενώ σε κάποιο δημοτικό τραγούδι αναφέρεται και ως «η μεγάλη Χρύσω». Έχει πλήθος παλαιών εκκλησιών και ιστορικών μνημείων, καθώς και δυο σημαντικά γεφύρια, χτισμένα πιθανότατα πριν την Τουρκοκρατία.
 
Ψιανά: Τα Ψιανά είναι ένα χαριτωμένο χωριουδάκι της νότιας Ευρυτανίας γύρω στα 45 χλμ από το Καρπενήσι. Έχει 120 κατοίκους. Κοντά στο χωριό υπάρχει η τοποθεσία «Ζαγορά» όπου βρέθηκαν πιθάρια, πήλινα αγγεία κλπ. Επίσης υπάρχει τείχος κτισμένο με τεράστιες πέτρες, ενδεικτικό κάποιου προχριστιανικού φρουρίου.